Jonathan Claxton, Karen Laing, Carol Mason, Peter Russell i Karen Strang

GRANICE PERYFERII

Wystawa artystów ze Szkocji

27 sierpnia - 16 września 2004 r.





Projekt szkocki "Granice peryferii" prezentowany w sierpniu i wrześniu 2004 r. w Galerii XX1 w Warszawie został zapoczątkowany przez kontakty rodzinne i twórcze pomiędzy artystami szkockimi a naszym krajem. Dla niektórych z nich Polska jest ojczyzną ich przodków. Prezentowane prace artystyczne nawiązują do faktu tegorocznego rozszerzenia Unii Europejskiej i kwestii z tym związanymi. Włączenie Polski i 9 innych krajów zamyka pewien okres europejskiej historii. Przemiany polityczne, społeczne i ekonomiczne - ich zasięg i kierunek są podstawowymi problemami dyskutowanymi przez kraje członkowskie. Rozszerzenie ułatwia wzajemne kontakty i podróże. Jednocześnie jednak wiele krajów wschodniej i południowej Europy znajduje sią poza wspólnotą, co rodzi nowe problemy.

Artyści szkoccy: Jonathan Claxton, Karen Laing, Carol Mason, Peter Russell i Karen Strang przez 10 dni pracowali w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku tworząc rzeźby i instalacje poruszające temat przekraczania granic, przemian europejskiej świadomości, pamięci i wspomnień rodzinnych, poszukiwania własnej tożsamości. Artyści zastanawiają się też nad przemianami geopolitycznymi zachodzącymi w Europie. Szkocja jest krajem leżącym geograficznie na peryferiach kontynentu, ale postrzeganym jako jedno z ważnych centrów politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Polska znajdująca w środku Europy przez wiele dekad była odizolowana od bogatych krajów zachodnich. Dopiero dziś ma możliwość włączenia się tak naprawdę do międzynarodowego obiegu. Pojęcie peryferii podlega transformacji, a sytuacja kultury renegocjacjom odbywającym się na terenie sztuki poprzez organizowanie wystaw, które dają ich uczestnikom możliwość spotkań, wymiany, współpracy i wzajemnego poznania swoich krajów. Artyści weryfikują też poglądy i stereotyujące w ich krajach na temat innych. To oczywiście efekt globalizacji, która ułatwiła komunikację i stworzyła ponadnarodowe wspólnoty.

Peter Russell


Peter Russell - Granice

    Nigdy nie myśúlałem o tym, że największą różnicę między Polską a Szkocją jest system obronny. Oprócz Wikingów i problemów z sąsiadami z południa, Szkoci nigdy nie mieli fal najeźdźców z różnych stron świata - Mongołów, Turków, Szwedów, Węgrów, Rosjan i Niemców, którzy przetaczali się przez Polskę. Obecnie, gdy Polska znalazła się w Unii Europejskiej, jej północne i wschodnie granice z Federacją Rosyjską i Ukrainą stały się niezwykle ważną i delikatną kwestią z powodu powojennej historii.

    Moja praca, umieszczona celowo przy wejściu do galerii, nawiązuje właśnie do tych granic i potrzeby ich zabezpieczenia przed światem przestępczym, przemytem narkotyków, itd. Chcę ukazać niektóre polskie problemy (np. niepewność), jak również szkockie ślady naszych wzajemnych stosunków, np. handlowych, tak ważnych w naszej historii.

    Nieprzyjemności związane z przekraczaniem granic zasugerowane są poprzez znaczącą obecność podkładów kolejowych będących słupami granicznymi. Ciężkie materiały jak drewno i ołów podkreślają sens duchowego dyskomfortu, doświadczanego paradoksalnie przy wjeździe do krajów tzw. Wolnego Świata XXI wieku. Nasza chora mentalność znacznie oddaliła się od idealistycznego pragnienia Aleksandra Jewtuszenki zniesienia wszystkich granic.

Karen Strang - Bibloteka rodzinna

    Moja matka jest Polką

    Mój ojciec jest Szkotem

    Prezentuję moją rodzinną bibliotekę:
    przetransportowaną, przetransformowaną i przetlumaczoną.

Carol Mason - Torby podróżne

    "Torby podróżne" są rzeźbiarską pracą zawierającą określoną liczbę osobiście zaprojektowanych toreb. Zainstalowane razem tworzą układankę obrazów.
    Zwracają one uwagę na problem przemieszczania się. Jego natura może być dosłowna - fizyczna lub mentalna - emocjonalna.
    Materiały użyte w tej pracy podkreślają problem ciężarów, jakie zabieramy ze sobą w podróż.
    "Torby podróżne" są wypełnione wspomnieniami mojego dziadka, który był górnikiem i spędzał większość dnia w ciemności podziemi nosząc węgiel na swoich plecach.

"Pójdźcie do mnie wszyscy, którzy pracujecie i uginacie się pod ciężarem, a ja was pokrzepię?"
Ewangelia Św. Mateusza

Jonathan Claxton and Karen Laing

    Nasze stopy dotykają ziemi. Łączymy się z nią w ten sposób.
    Nasza praca traktuje o przestrzeni pomiędzy nami, naszym odczuciem dystansu i jego oddziaływaniem na nas. Przestrzeń łączy i dzieli nas zarazem.
    Jest społeczną, estetyczną, osobistą koegzystencją.
    Nasza praca została stworzona z multiplikacji rytmicznie powtarzanych czynności, które wyrażają się w strukturalnych formach krajobrazu, stabilności życia, skończoności codzienności i sezonowej rutynie Obrazowane są poprzez strukturalne formy krajobrazu. Niezwykła siła zawarta w prostocie.